
އަލީގެ ދަތުރު ފެށުން
އަލީއަކީ 12 އަހަރުގެ ކުއްޖެކެވެ. އޭނާ ދިރިއުޅެނީ ރާއްޖޭގެ ކުޑަ ރަށެއްގައެވެ. އަލީގެ ބައްޕަ މަސްވެރިކަން ކުރައްވައެވެ. އަދި މަންމަ ގޭގައި ހުންނަވައިގެން އަލީއާއި އޭނާގެ ކުޑަ ކޮއްކޮ ބަލަހައްޓަވައެވެ.
އެއްދުވަހަކު އަލީގެ ބައްޕަ ބުންޏެވެ، "އަލީ، ދަރިފުޅު މިހާރު ބޮޑުވެއްޖެ. ދެން ދަރިފުޅު ވެސް މަސައްކަތެއް ކުރަން ފަށަންވީ ނޫންތަ؟"
އަލީ ޖަވާބު ދިނެވެ، "އާދެ ބައްޕާ، އަހަރެން ބޭނުން މަސައްކަތެއް ކޮށްގެން ފައިސާ ހޯދަން."
"ރަނގަޅު، ދަރިފުޅު. އެކަމަކު ހަނދާން ބަހައްޓާތި، ފައިސާއަށްވުރެ މުހިންމު އެއްޗެހި ވެސް ހުރޭ،" ބައްޕަ ބުންޏެވެ.
މިހެން ބުނެ، އަލީގެ ބައްޕަ އޭނާއަށް ކުޑަ ފޮށްޓެއް ދިނެވެ. "މިއީ ދަރިފުޅުގެ ދަތުރަށް. ރަނގަޅަށް ބަލަހައްޓާތި."
އަނެއް ދުވަހު ހެނދުނު، އަލީ އޭނާގެ ދަތުރު ފެށިއެވެ. އޭނާގެ ހިތުގައި ގިނަ ސުވާލުތަކެއް އުފެދުނެވެ. ކުރިއަށް އޮތީ ކޮން ކަހަލަ ތަޖުރިބާތަކެއް ބާވައެވެ؟

މަގުމަތީގައި ދިމާވި ކަންތައް
އަލީ މަގުމަތީގައި ދަތުރު ކުރަމުން ދަނިކޮށް، ބޮޑު ގަހެއްގެ ދަށުގައި އިށީނދެ އިން މުސްކުޅި ބޭފުޅަކާ ބައްދަލުވިއެވެ.
"ކުއްޖާ ދަނީ ކޮންތާކަށް ހެއްޔެވެ؟" މުސްކުޅި ބޭފުޅާ އަހާލިއެވެ.
"އަހަރެން ދަނީ މަސައްކަތެއް ހޯދަން،" އަލީ ޖަވާބު ދިނެވެ.
މުސްކުޅި ބޭފުޅާ ހިނިތުންވެލައްވާފައި ބުންޏެވެ، "ރަނގަޅު ވާހަކައެއް. އެކަމަކު ހަނދާންކުރާތި، ފައިސާއަކީ ހުރިހާ އެއްޗެއް ނޫން. ތެދުވެރިކަމާއި އިޚްލާޞްތެރިކަން މާ މުހިންމު."
އަލީ ވިސްނާލަމުން ބުންޏެވެ، "ޝުކުރިއްޔާ ބޭފުޅާ. އަހަރެން އެ ވާހަކަ ހަނދާން ބަހައްޓާނަން."
ދެން އަލީ ކުރިއަށް ދިޔައެވެ. މަގުމަތީގައި އޭނާއަށް ފެނުނީ ގިނަ މީހުން އަވަސް އަވަހަށް ދުވަމުން ދާ ތަނެވެ. އެންމެން ވެސް ދަނީ ފައިސާ ހޯދުމުގެ މަގުގައެވެ.
އަލީ ހިތަށްއެރިއެވެ، "މިހުރިހާ މީހުން މި ދުވަނީ ފައިސާގެ ފަހަތުގައި. އެކަމަކު މުސްކުޅި ބޭފުޅާ ބުނި ވާހަކަ ވެސް ރަނގަޅު ކަންނޭނގެ."
މިހެން ވިސްނަމުން، އަލީ ދަތުރު ކުރިއަށް ގެންދިޔައެވެ.

ފުރަތަމަ މަސައްކަތް
އަލީއަށް ފުރަތަމަ މަސައްކަތް ލިބުނީ ބާޒާރުގައި ހުރި ފަލަމަޑީގެ ފިހާރައެއްގައެވެ. ފިހާރައިގެ ވެރި އަންހެން ބޭފުޅާ އަލީއަށް ބުންޏެވެ، "ކުއްޖާ މި ތަކެތި ތަރުތީބުކޮށްލަދީ."
އަލީ ވަރަށް ފަރުވާތެރިކަމާއެކު މޭވާތައް ތަރުތީބުކޮށް ބެހެއްޓިއެވެ. އޭނާގެ މަސައްކަތް ފެނި، ފިހާރައިގެ ވެރި އަންހެން ބޭފުޅާ ވަރަށް އުފާވިއެވެ.
"ވަރަށް ރަނގަޅު! ކުއްޖާ ވަރަށް ރަނގަޅަށް މަސައްކަތް ކުރަނީ. މިއަދުގެ މުސާރައިގެ ގޮތުގައި މި ދެނީ 50 ރުފިޔާ،" އަންހެން ބޭފުޅާ ބުންޏެވެ.
އަލީ އުފަލުން ފައިސާ ބަލައިގަތެވެ. އެކަމަކު ހަވީރު ވީއިރު، އޭނާއަށް ފާހަގަ ކުރެވުނީ އަންހެން ބޭފުޅާ އޭނާއަށް 100 ރުފިޔާ ދީފައިވާކަމެވެ.
އަލީ ވިސްނާލިއެވެ. "މިއީ ގޯހެއް. އަހަރެން މި ފައިސާ އަނބުރާ ދޭންވާނެ."
އެހެންނަމަވެސް އަނެއްކޮޅުން އަލީގެ ހިތަށް އެރިއެވެ، "އެކަމަކު މިހާ ގިނަ ފައިސާ ލިބުނީމަ، އަހަރެންނަށް ގިނަ އެއްޗެހި ގަނެވޭނެ."
އަލީ ދެކޮޅު ވިސްނަން ފެށިއެވެ. ކޮން ގޮތެއް ހެދުން ބާވައެވެ؟

ނިންމުމެއް ނިންމުން
އަލީ ގޮނޑުދޮށަށް ގޮސް، ވެލިގަނޑެއްގައި އިށީނދެ ވިސްނަން ފެށިއެވެ. އޭނާގެ އަތުގައި އިތުރަށް ލިބުނު 50 ރުފިޔާ އޮތެވެ.
"މި ފައިސާ ބަހައްޓާލައިފިއްޔާ، އަހަރެންނަށް ބޭނުން އެއްޗެއް ގަނެވިދާނެ. އެކަމަކު އެއީ ރަނގަޅު ކަމެއް ނޫން،" އަލީ ހިތަށް އެރިއެވެ.
ކުއްލިއަކަށް އަލީއަށް ހަނދާންވީ މުސްކުޅި ބޭފުޅާ ބުނި ވާހަކައެވެ. "ތެދުވެރިކަމާއި އިޚްލާޞްތެރިކަން މާ މުހިންމު."
އަލީ ނިންމިއެވެ. "އަހަރެން މި ފައިސާ އަނބުރާ ދޭނަން. އެއީ ރަނގަޅު ކަމެއް."
އަނެއް ދުވަހު ހެނދުނު، އަލީ ފިހާރައަށް ދިޔައެވެ. އޭނާ އަންހެން ބޭފުޅާއަށް ބުންޏެވެ، "އިއްޔެ ބޭފުޅާ އަހަރެންނަށް އިތުރަށް 50 ރުފިޔާ ދެއްވައިފި. މިހިރީ އެ ފައިސާ."
އަންހެން ބޭފުޅާ ވަރަށް އުފާވެ، ހިނިތުންވެލައްވައިފައި ބުންޏެވެ، "ޝުކުރިއްޔާ ކުއްޖާ. ކުއްޖާއަކީ ވަރަށް ތެދުވެރި ކުއްޖެއް. މިއަދު ކުއްޖާއަށް ދޭނީ 200 ރުފިޔާ."
އަލީ އުފަލުން ފުރިގެން ދިޔައެވެ. އޭނާއަށް ވިސްނުނީ ތެދުވެރިކަމުގެ މުހިންމުކަމެވެ.

އާ ފުރުޞަތުތައް
އަލީގެ ތެދުވެރިކަމުގެ ޚަބަރު ރަށުގައި ފެތުރިގެން ދިޔައެވެ. ގިނަ މީހުން އޭނާއަށް މަސައްކަތް ދޭން ބޭނުންވިއެވެ.
އެއްދުވަހަކު، ރަށުގެ އެންމެ މުއްސަނދި މަސްވެރިޔާ އަލީއާ ބައްދަލުކުރިއެވެ. "ކުއްޖާ، އަހަރެންގެ އާ ދޯންޏަށް މަސްވެރިއަކު ބޭނުންވޭ. ކުއްޖާ ބޭނުންތަ އަހަރެންނާއެކު މަސައްކަތް ކުރަން؟"
އަލީ އުފަލުން ޖަވާބު ދިނެވެ، "އާދެ! އަހަރެން ވަރަށް ބޭނުން!"
މަސްވެރިޔާ ބުންޏެވެ، "ރަނގަޅު. ކުއްޖާގެ ތެދުވެރިކަމާއި މަސައްކަތްތެރިކަން ފެނިގެން މި ފުރުޞަތު ދިނީ."
އަލީ ގޭއަށް ގޮސް މި ޚަބަރު ބައްޕައަށް ބުންޏެވެ. ބައްޕަ ވަރަށް އުފާވެ ބުންޏެވެ، "މަރުޙަބާ ދަރިފުޅާ! ތެދުވެރިކަމުގެ ސަބަބުން ރަނގަޅު ނަތީޖާ ފެނުނީ ދޯ؟"
އަލީ ބުންޏެވެ، "އާދެ ބައްޕާ. ބައްޕަ ދެއްވި ފޮށީގައި އޮތް ލިޔުމުގައި ވެސް އެހެން ލިޔެފައި އޮތީ. 'ތެދުވެރިކަމަކީ އެންމެ މުހިންމު އެއްޗެވެ.'"
ބައްޕަ ހިނިތުންވެލައްވައިފައި ބުންޏެވެ، "ރަނގަޅު ދަރިފުޅާ. ދެން ކުރިއަށް އޮތްތާ ވެސް އެގޮތަށް ދިރިއުޅެން މަސައްކަތްކުރާތި."
އަލީ އުފަލާއެކު އާ މަސައްކަތަށް ތައްޔާރުވާން ފެށިއެވެ.

ދަސްވި ފިލާވަޅު
އަހަރުތަކެއް ފާއިތުވެގެން ދިޔައެވެ. އަލީ މިހާރު ވެއްޖެ ކާމިޔާބު މަސްވެރިއެކެވެ. އޭނާގެ އަމިއްލا ދޯންޏެއް ވެސް އެބައޮތެވެ.
އެއްދުވަހަކު، އަލީ އޭނާގެ ދޯނީގައި ތިއްބެވި ޒުވާން މަސްވެރިންނާ ވާހަކަދައްކަމުން ބުންޏެވެ، "ކާމިޔާބު ވުމަށް އެންމެ މުހިންމު އެއްޗަކީ ކޮބައިހެއްޔެވެ؟"
އެއް ކުއްޖަކު ބުންޏެވެ، "ގިނަ ފައިސާ ހޯދުން!"
އަނެއް ކުއްޖަކު ބުންޏެވެ، "ވަރުގަދަ ދޯންޏެއް އޮތުން!"
އަލީ ހިނިތުންވެލަމުން ބުންޏެވެ، "ނޫނެކެވެ. އެންމެ މުހިންމު އެއްޗަކީ ތެދުވެރިކަމެވެ. ތެދުވެރިކަމުގެ ސަބަބުން މީހުން ކަލޭމެންނަށް އިތުބާރު ކުރާނެއެވެ. އޭރުން ފުރުޞަތުތައް ލިބޭނެއެވެ."
ދެން އަލީ އޭނާގެ ވާހަކަ ކިޔައިދިނެވެ. ކިހިނެއްކަން ކުޑަ ކުށަކުން ފެށިގެން، ތެދުވެރިކަމުގެ ސަބަބުން ބޮޑު ފުރުޞަތެއް ލިބުނީ.
"ހަނދާން ބަހައްޓާށެވެ. ފައިސާއަކީ މުހިންމު އެއްޗެކެވެ. އެކަމަކު ތެދުވެރިކަމާއި ރަނގަޅު އަޚްލާޤަކީ އެއަށްވުރެ މާ މުހިންމު އެއްޗެކެވެ،" އަލީ ނިންމާލިއެވެ.
ޒުވާން މަސްވެރިން އަލީގެ ވާހަކައިން ވަރަށް ބޮޑު ފިލާވަޅެއް ދަސްކޮށްފި ކަހަލައެވެ. އެ ދުވަހުގެ ފަހުން، އެ ކުދިން ވެސް ތެދުވެރިކަމަށް އިސްކަންދޭން މަސައްކަތް ކުރަން ފެށިއެވެ.